اینستاگرام این روزها یکی از پرکاربردترین شبکه‌های اجتماعی توی ایران و جهان به حساب میاد، اما بحث فیلترینگ همیشه داغ بوده و هست خیلی‌ها می‌پرسن که آیا اینستاگرام رفع فیلتر شد؟ یا شاید قراره توی آینده بدون نیاز به فیلترشکن بهش دسترسی داشته باشیم؟ از وضعیت فعلی توی ایران گرفته تا تجربه کشورهایی مثل ترکیه، این موضوع برای کاربران پر از ابهام و سوال هست. توی این مقاله از پرمیوم فارسی، با نگاهی به آخرین اخبار و واقعیت‌های موجود، سعی می‌کنیم به این سوال‌ها جواب بدیم و ببینیم داستان دسترسی به اینستاگرام به کجا قراره برسه.
آیا اینستاگرام دیگه فیلتر نیست؟
تا امروز، 25 مارس 2025، هیچ مقام رسمی خبری درباره باز کردن اینستاگرام توی ایران اعلام نکرده. گاهی بعضی‌ها توی مناطق مختلف یا ISP های خاص بدون فیلترشکن به اینستاگرام وصل می‌شن، ولی این اتفاق‌ها معمولاً به اختلال‌های موقتی شبکه ربط داره، نه اینکه مسئولا رسماً بخواین فیلترش رو بردارن. از اواخر شهریور 1401، دولت اینستاگرام رو به‌طور گسترده فیلتر کرد و هنوزم بیشتر کاربرا توی ایران برای استفاده ازش به VPN یا پروکسی رو میارن. مسئولا هم تا حالا تصمیم مشخصی برای باز کردنش نگرفتن و وضعیتش هنوز معلوم نیست که آیا اینستاگرام رفع فیلتر شد؟
آیا اینستاگرام بدون فیلتر می‌شود؟
تا حالا که اینستاگرام توی ایران فیلتره، خیلی‌ها امیدوارن که یه روز بدون فیلتر بشه، اما آیا واقعاً این اتفاق می‌افته؟ بیاید با هم یه نگاه به احتمالش بندازیم. توی چند سال گذشته، بحث رفع فیلتر شبکه‌های اجتماعی همیشه داغ بوده، ولی تصمیم‌گیری توی این مورد خیلی پیچیده‌ست و به عوامل مختلفی بستگی داره.
وزیر ارتباطات، ستار هاشمی، تازگی‌ها اعلام کرد که دولت مسیر باز کردن فضای دیجیتال رو ادامه میده و این شاید نشونی از احتمال کم کردن محدودیت‌ها باشه. اما از طرف دیگه، تجربه تلگرام به ما ثابت کرد که حتی بعد از فیلتر دائمی، مسئولا هیچ‌وقت رسماً بازش نکردن و کاربرا هنوز با VPN بهش دسترسی دارن
حقایق رفع فیلترینگ اینستاگرام
واقعیت اینه که اینستاگرام از زمان اعتراضات سال 1401 توی ایران فیلتره. از اون موقع، شورای عالی فضای مجازی و مقامات دیگه با قدرت از این تصمیم حمایت می‌کنن. ولی توی دسامبر 2024، وقتی مسئولا واتس‌اپ و گوگل‌پلی رو رفع فیلتر کردن، یه کم امید توی دل کاربرا زنده شد که شاید اینستاگرام هم نوبتش بشه.
مسعود پزشکیان، نهمین رئیس‌جمهور ایران، توی کارزار انتخاباتی اش قول داد محدودیت‌های اینترنت رو کم کنه، اما هنوز حرف مشخصی درباره اینستاگرام نزده. تجربه تلگرام هم نشون میده که حتی اگه فیلتر ادامه پیدا کنه، میلیون‌ها نفر با VPN یا پروکسی راهش رو پیدا می‌کنن و به استفاده‌شون ادامه می‌دن.
یه نکته دیگه هم هست: فشار اقتصادی و اجتماعی ممکنه توی آینده دولت رو وادار کنه که یه بار دیگه درباره فیلترینگ اینستاگرام فکر کنه. خیلی از کسب‌وکارها توی اینستاگرام فعالن و فیلتر بودنش حسابی بهشون ضربه زده. اگه این فشار بیشتر بشه، شاید یه روزی شاهد تغییر سیاست باشیم. ولی تا وقتی خبر رسمی نیاد، نمی‌شه مطمئن گفت که اینستاگرام قراره بدون فیلتر بشه یا نه. فعلاً انگار کاربرا با همون VPNها به کارشون ادامه می‌دن، چه فیلتر باشه، چه نباشه! راستی، حالا که بحث کسب‌وکار شد، اگه کنجکاوید بدونید اینستاگرام چطور می‌تونه برای شما پولساز بشه، یه سر به مقاله “آیا اینستاگرام پول میده؟” بزنید؛ اونجا حسابی این موضوع رو باز کردیم!
آیا اینستاگرام پروکسی داره؟
بیاید یه نگاه سریع بندازیم. خود اینستاگرام هیچ پروکسی داخلی نداره، یعنی شرکتش این امکان رو توی اپلیکیشنش قرار نداده. اما کاربرا می‌تونن از پروکسی‌های خارجی یا VPN برای دسترسی بهش استفاده کنن. حالا پروکسی چیه؟ پروکسی یه جور میانجی‌ست که درخواست شما رو به سرور می‌فرسته و جواب رو برمی‌گردونه، ولی مثل VPN کل ترافیک اینترنتتون رو رمزنگاری نمی‌کنه. VPN امنیت بیشتری داره و موقعیت شما رو کامل مخفی می‌کنه، در حالی که پروکسی ساده‌تره و فقط یه مسیر جدید برای اتصال می‌سازه. پس اگه بخواین اینستاگرام رو توی ایران باز کنین، باید خودتون دنبال پروکسی یا VPN بگردین، چون اینستاگرام همچین قابلیتی در حال حاضر نداره!
آیا اینستاگرام در ترکیه فیلتر است؟
بیاید وضعیتش رو تا امروز، 04 فروردین 1404، بررسی کنیم. توی ترکیه، اینستاگرام به‌طور کلی فیلتر نیست و مردم معمولاً بدون مشکل ازش استفاده می‌کنن. ولی توی دوره‌های خاص، مثل ناآرامی‌های سیاسی یا تصمیم‌های دولتی، گاهی محدودیت‌هایی اعمال می‌شه. مثلاً توی آگوست 2024، دولت ترکیه به‌خاطر اختلاف با شرکت متا (صاحب اینستاگرام) بر سر سانسور پست‌های مربوط به اسماعیل هنیه، رهبر حماس، اینستاگرام رو برای 9 روز مسدود کرد. بعد از مذاکره با متا، فیلتر رو برداشتن و از اون موقع تا حالا گزارش جدیدی از فیلتر دائمی نیست.
الان، تا جایی که اطلاعات نشون میده، اینستاگرام توی ترکیه بازه و کاربرا بدون نیاز به VPN بهش دسترسی دارن. البته اگه اتفاق خاصی مثل اعتراضات بزرگ یا تصمیم جدید دولت پیش بیاد، ممکنه دوباره برای مدت کوتاهی فیلتر بشه، ولی این موارد موقتی‌ان و معمولاً با توافق یا تغییر شرایط رفع می‌شن. ترکیه پنجمین کشور پراستفاده از اینستاگرامه با بیش از 57 میلیون کاربر، پس دولت هم خیلی راحت نمی‌تونه دائم فیلترش کنه چون تاثیر اقتصادی و اجتماعی زیادی داره.
نتیجه گیری
حالا که همه‌چیز رو بررسی کردیم، بیاید یه جمع‌بندی کنیم. تا امروز اینستاگرام توی ایران هنوز فیلتره و کاربرا برای دسترسی بهش به VPN یا پروکسی نیاز دارن، ولی هر از گاهی شایعه‌ها و اخبار ضد و نقیضی درباره باز شدنش می‌شنویم. توی ترکیه وضعیت فرق داره و معمولاً آزاد و در دسترسه، مگر توی موقعیت‌های خاص که اونم موقتیه. آینده اینستاگرام توی ایران هنوز معلوم نیست؛ شاید یه روز مسئولا تصمیم بگیرن فیلتر رو بردارن، یا شایدم کاربرا همین‌طور با ابزارهای خودشون به استفاده ادامه بدن. شما چی فکر می‌کنید؟ به نظرتون اینستاگرام بالاخره بدون فیلتر می‌شه یا نه؟ نظرتون رو توی کامنت‌ها بگین، خوشحال می‌شیم دیدگاهتون رو بخونیم!
