آیا تلگرام امن است؟ خطراتی که در کمین شماست

از زمان راه‌اندازی تلگرام در سال 2013، این پیام‌رسان با سرعتی باورنکردنی در جهان و به‌ویژه در ایران محبوب شد. با ویژگی‌هایی مثل چت‌های خصوصی، کانال‌ها، گروه‌های بزرگ و ربات‌های هوشمند، تلگرام به ابزاری فراتر از یک پیام‌رسان ساده تبدیل شده است. اما سوال اصلی این است: آیا امنیت تلگرام به اندازه امکاناتش قوی است؟

تلگرام امن‌تر است یا واتساپ؟

واتساپ و تلگرام دو پیام‌رسان محبوب با امکانات امنیتی متفاوت هستند. واتساپ از رمزگذاری end-to-end برای تمام پیام‌ها استفاده می‌کند، اما متعلق به متا است که نگرانی‌هایی درباره حریم خصوصی ایجاد کرده است. تلگرام، با وجود رمزگذاری end-to-end فقط در چت‌های مخفی، به دلیل استقلال و تنظیمات امنیتی پیشرفته، گزینه‌ای جذاب برای کاربران است.

آیا رمزنگاری تلگرام از واتساپ امن تر است؟

واتساپ از رمزنگاری end-to-end در تمام چت‌ها (خصوصی و گروهی) استفاده می‌کند. این فناوری، که توسط Signal طراحی شده، تضمین می‌کند که هیچ‌کس، حتی خود واتساپ، نمی‌تواند به پیام‌های شما دسترسی داشته باشد.

در مقابل، تلگرام تنها در چت‌های مخفی (Secret Chats) از رمزنگاری end-to-end بهره می‌برد. پیام‌های معمولی تلگرام با رمزنگاری سمت سرور منتقل می‌شوند تا کاربران بتوانند از چند دستگاه به پیام‌های خود دسترسی داشته باشند. این قابلیت، امنیت را کاهش می‌دهد اما انعطاف‌پذیری بیشتری ایجاد می‌کند.

ذخیره‌سازی پیام‌ها در تلگرام : نکات امنیتی

در واتساپ، پیام‌ها پس از تحویل به گیرنده از سرورهای آن حذف می‌شوند. این یعنی پیام‌های شما در سرورهای واتساپ ذخیره نمی‌شوند، که از نظر امنیتی یک مزیت بزرگ محسوب می‌شود. در صورت حمله به سرورهای واتساپ، پیام‌های کاربران قابل دسترسی نخواهند بود.

در مقابل، تلگرام پیام‌ها را روی سرورهای خود نگه می‌دارد تا کاربران بتوانند از هر دستگاهی به آن‌ها دسترسی داشته باشند. این ویژگی برای کسانی که می‌خواهند همیشه به آرشیو پیام‌های خود دسترسی داشته باشند، بسیار مفید است. اما از نظر امنیتی، این روش ممکن است چالش‌هایی داشته باشد. تلگرام ادعا می‌کند که پیام‌ها به صورت رمزگذاری‌شده ذخیره می‌شوند و فقط با کلیدهای رمزنگاری کاربر قابل خواندن هستند.

کدهای تلگرام و واتساپ : بررسی امنیت

واتساپ بخشی از کدهای خود را به صورت عمومی منتشر کرده است، اما تمام کدهای آن اوپن‌سورس نیستند. این موضوع باعث می‌شود که نظارت کامل روی کدها توسط جامعه کاربران و متخصصان امنیت امکان‌پذیر نباشد و همین مسئله نگرانی‌هایی درباره حریم خصوصی در واتساپ ایجاد کرده است.

از سوی دیگر، تلگرام نیز بخشی از کدهای خود را به صورت اوپن‌سورس منتشر کرده، اما کدهای مربوط به رمزنگاری و سرورهای آن در دسترس عموم قرار ندارند. با این حال، تلگرام ادعا می‌کند که امنیت سرورهایش در سطح بسیار بالایی است و حتی جایزه‌ای برای کسانی که بتوانند رمزنگاری آن را بشکنند، تعیین کرده است!

آیا تلگرام توسط سپاه کنترل میشود؟

واتساپ زیرمجموعه متا (فیسبوک سابق) است؛ شرکتی که بارها به دلیل مسائل مربوط به حریم خصوصی در مواردی مجبور شده اطلاعات کاربران را با سازمان‌ها یا دولت‌ها به اشتراک بگذارد. اگرچه واتساپ ادعا می‌کند که حتی متا هم به پیام‌های رمزگذاری‌شده دسترسی ندارد، اما این ادعا هنوز برخی کاربران را قانع نکرده است.

تلگرام، در مقابل، متعلق به یک شرکت مستقل به نام Telegram LLC است و ادعا می‌کند که هیچ ارتباطی با دولت‌ها یا سازمان‌های اطلاعاتی ندارد. تلگرام حتی اعلام کرده که در برابر فشارهای دولتی برای دسترسی به داده‌های کاربران مقاومت خواهد کرد. با این حال، در ایران، نگرانی‌هایی درباره کنترل تلگرام توسط سپاه و امکان نظارت بر داده‌های کاربران وجود دارد.

تایید دو مرحله‌ای در واتساپ و تلگرام

هر دو اپلیکیشن واتساپ و تلگرام از تایید هویت دو مرحله‌ای برای افزایش امنیت حساب‌ها پشتیبانی می‌کنند. با فعال‌سازی این ویژگی، ورود به حساب کاربری شما تنها با کد ارسالی به شماره تلفن و رمز دومی که خودتان تعیین می‌کنید، امکان‌پذیر خواهد بود. این روش امنیتی به جلوگیری از دسترسی غیرمجاز به حساب کاربری کمک می‌کند.

تفاوت اصلی بین این دو اپلیکیشن در نحوه اطلاع‌رسانی درباره ورودهای مشکوک است. تلگرام نسبت به واتساپ در اطلاع‌رسانی درباره ورودهای جدید و دستگاه‌های فعال، عملکرد بهتری دارد. این ویژگی‌ها باعث شده‌اند بسیاری از کاربران، تلگرام را به عنوان امن‌ترین پیام‌رسان در نظر بگیرند.

هک شدن تلگرام واقعیت دارد؟

واتساپ به دلیل ساختار غیرمتمرکز و رمزنگاری سرتاسری، در برابر حملات هکری مقاوم‌تر است. حتی اگر هکرها به سرورهای واتساپ دسترسی پیدا کنند، پیام‌ها به شکل رمزگذاری‌شده باقی می‌مانند و قابل خواندن نیستند. این موضوع برای تماس‌های صوتی و ویدیویی نیز صدق می‌کند.

در مقابل، تلگرام به دلیل ذخیره‌سازی پیام‌ها روی سرورهای خود، در برابر حملات هکری آسیب‌پذیرتر است. هرچند تلگرام از رمزنگاری سطح بالا استفاده می‌کند و تاکنون در برابر چندین حمله هکری بزرگ مقاومت کرده. برای بررسی دقیق‌تر این موضوع، می‌توانید مقاله “آیا تلگرام هک می‌شود؟“ را مطالعه کنید.

کنترل اطلاعات کاربران در تلگرام

تلگرام قابلیت‌های خاصی برای کنترل اطلاعات کاربران فراهم کرده است. به عنوان مثال، کاربران می‌توانند پیام‌های ارسال‌شده را برای هر دو طرف (فرستنده و گیرنده) حذف کنند، حتی اگر مدت زیادی از ارسال پیام گذشته باشد. علاوه بر این، امکان مخفی کردن شماره تلفن، محدود کردن دسترسی به وضعیت آنلاین و مدیریت دقیق‌تر کانال‌ها و گروه‌ها از ویژگی‌هایی است که تلگرام در اختیار کاربران قرار داده است.

واتساپ نیز امکان حذف پیام‌های ارسال‌شده را دارد، اما این ویژگی تنها در مدت زمان محدودی فعال است. همچنین، امکانات مدیریت گروه و کانال در واتساپ به گستردگی تلگرام نیست و کاربران کنترل کمتری بر این موارد دارند.

به طور کلی، کدام امن‌تر است: واتساپ یا تلگرام؟

اگر رمزنگاری سرتاسری و امنیت فوری پیام‌ها برای شما اولویت دارد، واتساپ انتخاب بهتری است، زیرا تمام پیام‌ها به‌صورت پیش‌فرض رمزنگاری می‌شوند و پس از تحویل از سرور حذف می‌شوند. اما اگر به دسترسی همیشگی به پیام‌ها و کنترل بیشتر روی حریم خصوصی نیاز دارید، تلگرام با امکانات گسترده‌ترش گزینه مناسب‌تری خواهد بود.
اگر در تلگرام با مشکل “به سقف مجاز رسیدید” مواجه شده‌اید، می‌توانید راه‌حل آن را در مقاله رفع مشکل به سقف مجاز رسیدید در تلگرام مطالعه کنید.

چگونه امنیت تلگرام را افزایش دهیم؟

تلگرام با امکانات گسترده‌ای که دارد، به شما امکان می‌دهد امنیت حساب خود را به طور چشمگیری افزایش دهید. در اینجا به چند روش کاربردی و مهم برای بالا بردن امنیت تلگرام اشاره می‌کنیم :

1. فعال‌سازی تایید دو مرحله‌ای

این ویژگی اولین و مهم‌ترین قدم برای افزایش امنیت حساب شماست. با فعال‌کردن تایید دو مرحله‌ای، علاوه بر کد پیامک، یک رمز عبور شخصی نیز برای ورود به حساب خود تنظیم می‌کنید. این کار از دسترسی غیرمجاز جلوگیری می‌کند.

• مسیر : تنظیمات ← حریم خصوصی و امنیت ← تایید دو مرحله‌ای
• نکته : رمز عبور خود را ترکیبی از حروف، اعداد و نمادها انتخاب کنید تا امنیت بیشتری داشته باشد

2. مخفی کردن شماره تلفن

برای جلوگیری از سوءاستفاده، شماره تلفن خود را فقط برای مخاطبین خود قابل مشاهده کنید. این کار از دسترسی افراد ناشناس به پروفایل شما جلوگیری می‌کند.

• مسیر : تنظیمات ← حریم خصوصی و امنیت ← شماره تلفن ← My Contacts

3. مخفی کردن وضعیت آنلاین و اطلاعات شخصی

می‌توانید وضعیت آنلاین بودن خود را از دیگران مخفی کنید و دسترسی به اطلاعات شخصی مانند فوروارد پیام‌ها را محدود کنید. این کار به حفظ حریم خصوصی شما کمک می‌کند.

• مسیر : تنظیمات ← حریم خصوصی و امنیت ← Last Seen & Online / Forwarded Messages

4. بررسی دستگاه‌های فعال

با مراجعه به بخش Active Sessions، دستگاه‌های متصل به حساب خود را بررسی کنید. اگر دستگاه ناشناسی مشاهده کردید، فوراً دسترسی آن را قطع کنید.

• مسیر : تنظیمات ← حریم خصوصی و امنیت ← Active Sessions

5. قفل برنامه با رمز یا اثر انگشت

برای جلوگیری از دسترسی دیگران به تلگرام، قفل برنامه را فعال کنید. این ویژگی به‌ویژه زمانی مفید است که تلفن شما به صورت مشترک استفاده می‌شود.

• مسیر : تنظیمات ← حریم خصوصی و امنیت ← Passcode Lock

6. احتیاط در استفاده از ربات‌ها و فایل‌ها

تلگرام مملو از ربات‌ها و اپلیکیشن‌های جانبی است. از ربات‌ها و فایل‌های ناشناس دوری کنید و فقط از نسخه‌های رسمی تلگرام استفاده کنید تا از خطرات بدافزارها در امان بمانید. همچنین، قبل از باز کردن فایل‌های دریافتی، از صحت منبع آن اطمینان حاصل کنید.

جمع‌بندی

انتخاب بین واتساپ و تلگرام به نیازهای شما بستگی دارد. اگر امنیت فوری و رمزنگاری سرتاسری اولویت شماست، واتساپ گزینه بهتری است. اما اگر به دسترسی همیشگی به پیام‌ها و کنترل بیشتر روی حریم خصوصی نیاز دارید، تلگرام انتخاب مناسب‌تری است.
تلگرام با ویژگی‌هایی مانند تایید دو مرحله‌ای، مخفی کردن شماره تلفن و بررسی دستگاه‌های فعال، ابزارهای قدرتمندی برای افزایش امنیت ارائه می‌دهد. با این حال، ذخیره‌سازی پیام‌ها روی سرورهای آن ممکن است نگرانی‌هایی ایجاد کند.

در نهایت، واتساپ برای امنیت کامل و تلگرام برای انعطاف‌پذیری بیشتر مناسب‌تر است.